اثر بخشی برنامه آموزشی درمانی خودورزی بر کیفیت زندگی، انعطاف پذیری روانشناختی و بهزیستی روانشناختی دانشجویان دانشگاه صنعتی خاتم النبیا شهرستان بهبهان
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه آموزشی درمانی خودورزی بر کیفیت زندگی، انعطاف‌پذیری روانشناختی و بهزیستی روانشناختی دانشجویان دانشگاه صنعتی خاتم‌الانبیا شهرستان بهبهان انجام شد.
این مطالعه از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانشجویان مقطع کارشناسی این دانشگاه در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ بود که از میان آنها ۴۰ نفر به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای مرحله انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۲۰ نفر) و کنترل (۲۰ نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت ۱۴ جلسه ۱۲۰ دقیقه‌ای تحت آموزش برنامه خودورزی قرار گرفتند، در حالی که گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکردند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های کیفیت زندگی[۱]، انعطاف‌پذیری روانشناختی[۲] و بهزیستی روانشناختی ریف[۳] بود. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره با اندازه‌گیری مکرر[۴] تحلیل شدند.
نتایج نشان داد که برنامه خودورزی تأثیر معناداری بر بهبود کیفیت زندگی، افزایش انعطاف‌پذیری روانشناختی، و ارتقای بهزیستی روانشناختی داشته است. اندازه اثرهای به دست آمده حاکی از تأثیر قوی این مداخله بود.
یافته‌های این پژوهش مؤید اثربخشی برنامه آموزشی درمانی خودورزی در ارتقای شاخص‌های سلامت روان دانشجویان است. این برنامه می‌تواند به عنوان یک مداخله مؤثر در مراکز مشاوره دانشجویی و برنامه‌های ارتقای سلامت روان مورد استفاده قرار گیرد. پیشنهاد می‌شود پژوهش‌های آینده با نمونه‌های بزرگتر و دوره‌های پیگیری بلندمدت انجام پذیرد.
واژگان کلیدی: خودورزی، کیفیت زندگی، انعطاف‌پذیری روانشناختی، بهزیستی روانشناختی، دانشجویان
ABSTRACT
The present study aimed to investigate the effectiveness of a self-care therapeutic training program on quality of life, psychological flexibility, and psychological well-being among students of Khatam Al-Anbia University of Technology in Behbahan. This research employed a quasi-experimental design with a pretest-posttest and control group. The statistical population consisted of undergraduate students of the university in the academic year 2023–۲۰۲۴, from which 40 students were selected using a multi-stage cluster sampling method and randomly assigned to the experimental (n = 20) and control (n = 20) groups. The experimental group participated in 14 sessions of 120-minute self-care training, while the control group received no intervention. The research instruments included the Quality of Life Questionnaire, the Psychological Flexibility Questionnaire, and Ryff’s Psychological Well-Being Scale. Data were analyzed using repeated-measures multivariate analysis of variance (MANOVA).
The results indicated that the self-care program had a significant effect on improving quality of life, enhancing psychological flexibility, and promoting psychological well-being. The obtained effect sizes suggested a strong impact of this intervention.
The findings support the effectiveness of the self-care therapeutic training program in enhancing students’ mental health indicators. This program can serve as an effective intervention in student counseling centers and mental health promotion programs. It is recommended that future studies include larger samples and long-term follow-up periods.
Keywords: self-working, quality of life, psychological flexibility, psychological well-being, students.
[۱]. WHOQOL-BREF
[۲]. CFI
[۳]. PWBS
[۴]. Repeated Measures MANOVA
منبع: رنگین کمان، سعید (۱۴۰۴). اثر بخشی برنامه آموزشی درمانی خودورزی بر کیفیت زندگی، انعطاف پذیری روانشناختی و بهزیستی روانشناختی دانشجویان دانشگاه صنعتی خاتم النبیا شهرستان بهبهان. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی. (به راهنمایی دکتر رضا جوهری فرد). اهواز: دانشگاه آزاد اهواز.